Termin zespół jelita nadwrażliwego, w skrócie IBS (irritable bowel syndrome) jest często nadużywany przez lekarzy, zwykle wystarczy, aby pacjent miał zaburzenia czynnościowe układu pokarmowego, żeby usłyszał te diagnozę.
Według Kryteriów Rzymskich IV zespół jelita nadwrażliwego to ból brzucha o charakterze nawracającym, występujący średnio przez co najmniej 1 dzień w tygodniu na przestrzeni ostatnich 3 miesięcy i spełniający 2 z poniższych kryteriów:
- ból towarzyszy wypróżnianiu
- ma związek ze zmianą częstości wypróżnień
- jest związany ze zmienioną konsystencją stolca
Charakterystyczne objawy
- nawracający ból brzucha, często pojawiający się rano
- uczucie pełności w żoładku i przelewania się w jamie brzusznej
- wzdęcia
- nadmierne gazy
- problemy z wypróżnianiem i zmiana rytmu wypróżnień
Często pojawiają się także objawy niezwiązane z przewodem pokarmowym:
- lęki i stany depresyjne
- bóle głowy
Badania pokazują, że u zdecydowanej części osób z zespołem jelita drażliwego wystąpienie lub nasilenie objawów występuje pod wpływem sytuacji stresowej, dlatego istnieje silny związek tego schorzenia ze stresem.
Objawy nasila także nieprawidłowa, przetworzona dieta bogata w konserwanty, cukier i tłuszcze nasycone oraz długotrwałe stosowanie IPP, NLPZ i antybiotyków.
Grupa objawów, która powinna skłonić do natychmiastowej wizyty u lekarza:
- występowanie objawów w nocy
- niezamierzona utrata masy ciała
- stan podgorączkowy lub gorączka
- czarny stolec lub krew w stolcu
- wyczuwalny opór w jamie brzusznej
- niedokrwistość I nadmiar białych krwinek
Pamiętajmy, że lekarz powinien przeprowadzić z nami szczegółowy wywiad i zlecić dodatkowe badania, aby wykluczyć poważne i wymagające natychmiastowej interwencji choroby.
IBS ma różne postacie, które można zdiagnozować na podstawie prawidłowo przeprowadzonego wywiadu.
POSTACIE IBS:
- zaparciowa
- biegunkowa
- mieszana
- niesklasyfikowana
Pacjenci, którzy zgłaszają się z objawami ze strony układu pokarmowego, powinni wykonać następujące badania:
- morfologia z rozmazem,
- CRP,
- TSH, ft3, ft4
- przeciwciała przeciwko transglutaminazie tkankowej w klasie IgA – wykluczenie celiaki,
- testy oddechowe w kierunku SIBO (występuje u 30-85% osób z IBS),
- kalprotektyna, sIgA, ß-defensyna – markery zapalne.
Osoby z rozpoznanym, często wiele lat temu zespołem jelita nadwrażliwego mogą tak naprawdę cierpieć na zupełnie inne schorzenia, dlatego w przypadku braku efektów leczenia należy zawsze szukać innych przyczyn swojego stanu!
Zespół jelita nadwrażliwego – leczenie
Pacjent z IBS wymaga indywidualnego podejścia, najważniejszymi elementami leczenia będą odpowiednia celowana probiotykoterapia, dieta oraz często psychoterapia.
Nie ma mowy o powodzeniu w leczeniu IBS bez przywrócenia prawidłowej mikrobioty jelitowej. Im większą mamy dysbiozę jelitową, tym ostrożniej należy zaczynać wprowadzanie probiotyków.
Jeżeli chodzi o dietoterapie to bardzo dobre efekty uzyskuje się przez wykluczenie fermentujących oligosacharydów, disacharydów, monosacharydów i polioli, czyli FODMAP.
O diecie low FODMAP możesz przeczytać w poście Dieta Low FODMAP .
IBS-Symptoms in IBD Patients—Manifestation of Concomitant or Different Entities>