SIBO (Small Intestinal Bacterial Overgrowth), czyli przerost bakteryjny w jelicie cienkim lub zespół przerostu bakteryjnego w jelicie cienkim.
Przerost bakteryjny jelita cienkiego jest bardziej powszechny niż sądzili lekarze.
Objawy SIBO są podobne do objawów innych zaburzeń trawiennych, takich jak IBS Zespół jelita nadwrażliwego i nietolerancja laktozy.
Mogą mieć różny stopień nasilenia, od łagodnego dyskomfortu po przewlekłą biegunkę, zaparcia, utratę masy ciała
i zmniejszoną zdolność do wchłaniania składników odżywczych z pożywienia.
Objawy SIBO obejmują:
- ból brzucha
- przelewania
- uczucie pustki lub pełności w nadbrzuszu
- wzdęcia, często po wszystkim, nawet po wodzie
- gazy
- zmiany rytmu/konsystencji wypróżnień
- nudności
- odbijanie
- niezamierzoną utratę masy ciała
Wielu pacjentów dokuczają też problemy na pierwszy rzut oka niezwiązane z SIBO.
Są to np. zaburzenia nastroju, bóle stawów, trądzik, niedobory witamin i składników mineralnych.
Przyczyny
Wspomniany przerost bakteryjny może nastąpić, gdy bakterie występujące w jelicie grubym przemieszczają się do jelita cienkiego lub gdy bakterie naturalnie występujące w jelicie cienkim nadmiernie się rozmnażają.
W przewodzie pokarmowym w każdym odcinku zachodzą różne procesy trawienia i wchłaniania. W celu przemieszczania się pokarmu bez naszej woli zostaliśmy wyposażeni w tzw. ruchy perystaltyczne. Gdy pokarm zostanie przesunięty dalej i zostanie strawiony, nasze jelita rozpoczynają porządki – uruchamia się tak zwany wędrujący kompleks mioelektryczny (MMC), którego głównym zadaniem jest zmiatanie niestrawionych resztek.
Efektem jego działania jest burczenie w brzuchu, odczytywane niestety najczęściej jako sygnał głodu. Wtedy naturalnie zaczynamy jeść, zaburzając pracę naszego „systemu sprzątającego”. Dlatego też zalecane są dłuższe przerwy między posiłkami, aby proces ten mógł działać prawidłowo (o diecie i leczeniu SIBO będzie można przeczytać w osobnym poście).
Gdy MMC nie działa lub gdy działa nieprawidłowo, w jelicie cienkim tworzy się odpowiednie środowisko do namnażania się bakterii.
Możemy zatem doświadczyć SIBO jeżeli występują u nas:
- nieprawidłowości w budowie jelita cienkiego
- spowolniony pasaż jelitowy
- niski poziom kwasu żołądkowego (np. w wyniku stresu, czy stosowania IPP)
- osłabiony układ odpornościowy
SIBO to najczęściej skutek różnych schorzeń i jego skuteczne leczenie wymaga prawidłowego ich prowadzenia, ponieważ wpływają one w istotny sposób na pracę kompleksu mioelektrycznego.
Należa do nich:
- choroba Leśniowskiego – Crohna
- celiakia
- niedoczynność tarczycy (Hashimoto)
- cukrzyca
- ZJD
- twardzina układowa
Inne czynniki ryzyka SIBO obejmują:
- starszy wiek
- płeć kobieca
- długotrwałe stosowanie inhibitorów pompy protonowej (IPP), które są lekami zmniejszającymi produkcję kwasu żołądkowego
- przebyte operacje jelit
- antybiotykoterapie
- nadmierne spożycie alkoholu
Diagnoza
SIBO powoduje szeroki zakres niespecyficznych objawów co może utrudniać diagnozę.
Aby zdiagnozować SIBO wykonuje się test oddechowy wodorowo-metanowy z użyciem laktulozy. Mierzy się stężenie wodoru i metanu w wydychanym powietrzu. W badaniu tym określa się stężenie tych gazów, ponieważ bakterie wytwarzają wodór i metan, gdy rozkładają węglowodany w jelitach.
Istotne jest to, że testy oddechowe z laktozą, fruktozą i sorbitolem nie są testami SIBO. Test na SIBO wykonuje się wyłącznie z laktulozą i glukozą.
Small Intestinal Bacterial Overgrowth: Clinical Features and Therapeutic Management